Hiểu về bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường là một rối loạn chuyển hóa mạn tính ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tổn thương thần kinh, suy thận, và mù lòa. Tuy nhiên, bệnh không xảy ra đột ngột mà thường có những dấu hiệu cảnh báo sớm. Hiểu rõ các dấu hiệu này giúp bạn có cơ hội điều chỉnh lối sống và phòng ngừa bệnh từ giai đoạn đầu.

I. Những dấu hiệu sớm báo hiệu bệnh tiểu đường

Cần nắm rõ được các dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường để có biện pháp điều trị kịp thời

1. Khát nước và tiểu nhiều hơn bình thường

Một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh tiểu đường là khát nước liên tục và đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm. Khi lượng đường trong máu cao, thận phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ đường dư thừa qua nước tiểu, dẫn đến mất nước và kích thích cảm giác khát.

Từ đó cũng làm giảm chất lượng giấc ngủ của người bệnh dẫn đến mất ngủ và mệt mỏi.

2. Cảm giác đói liên tục

Người mắc tiểu đường sớm có thể cảm thấy đói nhiều hơn bình thường. Điều này xảy ra vì cơ thể không thể sử dụng glucose hiệu quả để tạo năng lượng. Khi tế bào không nhận đủ năng lượng, não sẽ kích thích cảm giác đói để bù đắp sự thiếu hụt.

3. Sụt cân không rõ nguyên nhân

Dù ăn nhiều hơn nhưng một số người bị tiểu đường vẫn bị giảm cân nhanh chóng. Nguyên nhân là do cơ thể không thể sử dụng glucose từ thực phẩm một cách hiệu quả, thay vào đó, nó bắt đầu phá hủy cơ và mỡ để lấy năng lượng. Do đó dù ăn nhiều nhưng vẫn xảy ra tình trạng sụt cân.

4. Mệt mỏi và uể oải

Lượng đường trong máu cao nhưng không được tế bào sử dụng đúng cách khiến cơ thể thiếu năng lượng, gây ra tình trạng mệt mỏi kéo dài. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy kiệt sức dù nghỉ ngơi đầy đủ, hãy cân nhắc kiểm tra lượng đường trong máu.

5. Nhìn mờ

Lượng đường trong máu cao có thể làm thay đổi hình dạng của thủy tinh thể trong mắt, gây ra hiện tượng nhìn mờ. Nếu không kiểm soát, điều này có thể dẫn đến các bệnh lý mắt nghiêm trọng hơn như bệnh võng mạc tiểu đường, thậm chí gây mù lòa.

6. Vết thương lâu lành

Bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và khả năng tuần hoàn máu, khiến các vết thương, vết loét khó lành hơn. Nếu bạn nhận thấy các vết cắt nhỏ, vết bầm tím mất nhiều thời gian để phục hồi, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường.

7. Nhiễm trùng thường xuyên

Lượng đường cao trong máu tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là ở da, nướu răng, và cơ quan sinh dục. Phụ nữ bị tiểu đường cũng có nguy cơ cao mắc nhiễm trùng nấm men.

8. Tê bì hoặc ngứa ran ở tay, chân

Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các dây thần kinh, gây ra cảm giác tê bì, đau nhói hoặc ngứa ran, đặc biệt ở bàn tay và bàn chân. Đây là một dấu hiệu sớm của biến chứng thần kinh do tiểu đường.

9. Hơi thở có mùi lạ

Ở người bị tiểu đường không kiểm soát, cơ thể có thể bắt đầu đốt cháy chất béo để lấy năng lượng, tạo ra ketone, dẫn đến hơi thở có mùi giống mùi trái cây lên men hoặc mùi acetone. Đây là dấu hiệu nguy hiểm có thể liên quan đến nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA), một tình trạng cần cấp cứu y tế ngay lập tức.

10. Thay đổi sắc tố da

Một số người mắc tiền tiểu đường hoặc tiểu đường type 2 có thể nhận thấy vùng da ở cổ, nách hoặc bẹn trở nên sẫm màu hơn, dày hơn. Hiện tượng này được gọi là chứng gai đen (acanthosis nigricans), thường liên quan đến tình trạng kháng insulin.

II. Khi nào bạn nên đi kiểm tra đường huyết?

Nếu bạn gặp một hoặc nhiều dấu hiệu trên, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ như béo phì, tiền sử gia đình mắc tiểu đường, ít vận động hoặc chế độ ăn uống không lành mạnh, hãy đi kiểm tra đường huyết ngay.

Có những dấu hiệu sớm cần đi khám ngay để phát hiện bệnh

Một số xét nghiệm phổ biến để chẩn đoán tiểu đường bao gồm:

- Đường huyết lúc đói (FPG): Nếu lớn hơn hoặc bằng 126 mg/dL, có thể bạn mắc tiểu đường.

- HbA1c: Nếu từ 6,5% trở lên, đây là dấu hiệu tiểu đường.

- Nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT): Nếu sau 2 giờ, đường huyết ≥ 200 mg/dL, bạn có nguy cơ mắc bệnh.

III. Cách phòng ngừa bệnh tiểu đường

Mặc dù tiểu đường có yếu tố di truyền, bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng các biện pháp sau:

- Duy trì cân nặng hợp lý: giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc tiểu đường.

- Ăn uống lành mạnh: hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, giảm tiêu thụ đường và tinh bột tinh chế, tăng cường rau xanh, protein và chất béo tốt.

Ăn thức ăn toàn phần và không nên ăn từng phần, đồ tinh chế

- Tập thể dục thường xuyên: ít nhất 150 phút vận động mỗi tuần giúp cải thiện độ nhạy insulin.

- Kiểm soát căng thẳng: thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn có thể giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn.

- Ngủ đủ giấc: thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố và tăng nguy cơ kháng insulin.

IV. Kết luận

Bệnh tiểu đường là một căn bệnh nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Việc nhận diện các dấu hiệu cảnh báo ngay từ giai đoạn đầu giúp bạn có cơ hội thay đổi lối sống, kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào được đề cập trong bài viết này, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra sớm nhất có thể.